ΠΕΤΡΟΓΕΦΥΡΟ

ΙστορίαΚατασκευήΕπιγραφήΕπίσκεψη

Αν και στις μέρες μας η επικοινωνία με την άλλη πλευρά του Πηνειού και τα χωριά και πόλεις της νότιας όχθης του ποταμού είναι εύκολη, αυτονόητη και επιτυγχάνεται με πολλαπλούς τρόπους, αυτό δεν ήταν πάντοτε έτσι. Πριν την κατασκευή της γέφυρας “Λαναρά”, οι μορφές επικοινωνίας ήταν πολύ διαφορετικές και σαφώς απαιτούσαν μεγάλο κόπο και περιορισμούς οι οποίοι είχαν να κάνουν κυρίως με τον καιρό και τις διαθέσεις του ίδιου του ποταμού, που για μεγάλα χρονικά διαστήματα φάνταζε αδάμαστος έως και εχθρικός.

Μεταξύ των τρόπων επικοινωνίας που είχαν επινοηθεί (βάρκες, πλωτές σχεδίες, τεντωμένα σχοινιά και ξυλογέφυρες), δέσποζε η σιγουριά και η ασφάλεια του μεγάλου πέτρινου γεφυριού, τμήμα του οποίου διασώζεται μέχρι τις μέρες μας σε σχεδόν άριστη κατάσταση, έχοντας όμως αντιμετωπίσει πολλές φορές την μανία των ανθρώπων και του Πηνειού που σαν σε σκοπό του είχε βαλθεί να το σωριάσει καταγής κάθε φορά που φούσκωνε από νερά και περηφάνια.
Το γεφύρι κτίστηκε κατά το μουσουλμανικό έτος 1139 που αντιστοιχεί στο έτος 1726 από τον Λαρισινό Οσμάν πασά με δικά του έξοδα. Η ύπαρξη ορισμένων στοιχείων που υπάρχουν καταγραμμένα κυρίως από περιηγητές της εποχής, δηλώνουν ακριβώς την ιστορία της κατασκευής του πετρογέφυρου, του οποίου η ονομασία είναι “γέφυρα του Ομολίου”, μιας και σχεδόν καταλήγει στην δεξιά του κοίτη μέσα στον οικισμό. Αν και το μεγαλύτερο μέρος του σωζόμενου τμήματος του γεφυριού βρίσκεται στην όχθη του Πηνειού προς την πλευρά του Πυργετού, δυστυχώς ελάχιστοι γνωρίζουν την ύπαρξή του και ακόμη λιγότεροι το έχουν επισκεφτεί. Μ’ αυτή μας την εργασία προσπαθούμε να δείξουμε την ιδιαίτερη σημασία του γεφυριού, να γνωρίσουμε εκτός της ιστορίας του την μεγάλη του χρησιμότητα για τις μετακινήσεις των προηγούμενων γενιών και τον πολιτισμό τους, αλλά και να προσπαθήσουμε όσο είναι δυνατό να κινήσουμε το ενδιαφέρον σας για τη σωτηρία του και σε επόμενη φάση την αξιοποίησή του σαν μνημείο μόχθου και ελπίδων τόσων ανθρώπων και τόσων γενιών. Άλλωστε, όσο η προσπάθεια συλλογής γραπτών στοιχείων για την ιστορία της περιοχής δεν αποφέρει ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα, το γεφύρι στέκει (ακόμα) εκεί στη θέση του σαν το πιο ζωντανό στοιχείο της ιστορίας και της καθημερινότητας των κατοίκων του Πυργετού και της ευρύτερης περιοχής.
Τόσο το μέγεθος της κατασκευής (μήκος, ύψος και πλάτος) όσο και η θέση του έχουν μεγάλη σημασία και πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή, γιατί κατανοώντας αυτά τα στοιχεία μπορεί να συλλάβει κανείς τη μεγάλη χρησιμότητα που είχε για την περιοχή. Δεν κατασκευάστηκε σε κάποιο στενό πέρασμα στη διαδρομή του Πηνειού μέσα από τα Τέμπη, αλλά αντίθετα σε σημείο όπου ο ποταμός ανοίγει την κοίτη του, χαμηλώνοντας αρκετά το ύψος των νερών του, μετριάζει δε την ορμητικότητά του και επομένως χάνει τις δυνάμεις του για να καταστρέψει την κατασκευή, που όμως αν και τεράστια, τελικά δεν απέφυγε την καταστροφή της στο μεγαλύτερο τμήμα της.

Βοηθήματα

  • “Τα πέτρινα γεφύρια της Θεσσαλίας”, ΤΕΕ -Τμ. Κεντρικής & Δυτικής Θεσσαλίας -1995
  • Τζιόλα Μιχάλη, “Το πετρογέφυρο-μαρτυρία μεγαλείου”, Εφημερίδα “Φωνή του Πυργετού”, Αρ.Φ. 7 Ιανουάριος 1992
  • Φωτογραφίες από το αρχείο του Πολιτιστικού Συλλόγου Πυργετού
  • Φωτογραφίες από το προσωπικό αρχείο